Sử Quân Tử (Semen Quisqualis indicae)

Sử quân tử còn gọi là sứ Quân tử, quả giun, quả nấc, Lưu cầu tử dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách “Khai bảo bản thảo” là nhân chín của quả cây Sử quân tử, tên thực vật là Quisqualis Indica L. Thuộc họ Bàng

Cây Sử quân tử mọc hoang ở hầu hết các tỉnh miền Bắc và Trung nước ta. Hàng năm vào khoảng tháng9, 10, quả chín chuyển màu tím đen, hái về phơi khô bỏ vỏ lấy nhân cho vào chảo đun lửa nhỏ sao đến lúc có mùi thơm để nguội làm thuốc.

Tác dụng dược lý.

1.Theo y học cổ truyền.

Sứ quân tử có tác dụng: sát trùng tiêu tích, chủ trị chứng trùng tích phúc thống, tiểu nhi cam tích.

2.Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại.

– Xổ lãi đũa: Có báo cáo dùng Sử quân tử trị 194 ca, có 10 ca dùng thuốc sao thơm tán bột làm viên, mỗi tuổi uống 1g, chia 2 lần uống có kết quả ra lãi 100%. Xổ lãi đãu là chính. In vitro, thuốc còn có tác dụng ức chế mạnh lãi đũa heo, giun đất, đĩa. Thành phần có tác dụng chủ yếu là potassium quisqalate. Thuốc có tác dụng xổ lãi kim.

– Nước ngâm kiệt thuốc có tác dụng ức chế nhiều loại nấm gây bệnh ngoài da in vitro

Ứng dụng lâm sàng.

Trị lãi đũa.
Trị lãi kim.
Trị giun chui ống mật, đau bụng.
Trị trùng roi đường ruột.
Trị chứng cam tích trẻ em do tỳ hư.

Liều dùng và chú ý:

6-10g. Trẻ em mỗi tuổi 1,5 hạt tổng liều 1 ngày không quá 20 hạt. Uống lúc bụng đói liên tục 2-3 ngày. Bỏ vỏ lấy nhân sắc hoặc sao uống.
Chú ý: Uống quá liều hoặc uống với trà dễ gây nấc cục, nôn, váng dầu. Giảm nấc có thể dùng nước sắc Đinh hương hoặc nhai Cam thảo.