Dù tỷ lệ chuyển nặng và tử vong thấp, nhiều trẻ em vẫn có thể nhập viện, thậm chí phải điều trị ở khu hồi sức tích cực sau mắc Covid-19. Một số em phát triển hội chứng viêm đa hệ thống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nguy cơ tử vong. Các phân tích chỉ ra rằng các em nhập viện do viêm đa hệ thống chủ yếu chưa được tiêm phòng. Vì vậy, chuyên gia khuyến cáo tiêm vaccine cho trẻ em khi đã đủ điều kiện.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ ngày 29/10 năm ngoái đã phê duyệt vaccine cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi. Hiện hơn 37 quốc gia có kế hoạch hoặc đã triển khai tiêm vaccine cho trẻ lứa tuổi này, có nước tiêm toàn bộ trẻ, số khác chỉ tiêm trẻ có nguy cơ cao.

Tác dụng phụ vaccine ở trẻ dưới 12 tuổi

Hiện không có bằng chứng cho thấy vaccine ảnh hưởng đến quá trình dậy thì và khả năng sinh sản của trẻ nhỏ. Các thử nghiệm lâm sàng trên người đã tiêm chủng trong dân số nói chung cho thấy vaccine an toàn.

Theo dữ liệu thử nghiệm lâm sàng, tác dụng phụ của vaccine Pfizer (loại vaccine được nhiều nước chấp thuận tiêm cho trẻ nhỏ) cũng giống với các vaccine cơ bản mà trẻ tiêm vào những tháng đầu đời. Phản ứng phổ biến nhất là mệt mỏi, ớn lạnh, đau nhức cơ, sưng đỏ cánh tay. Những triệu chứng này sẽ biến mất sau vài ngày, không có báo cáo về tác dụng phụ lâu dài.

Biến chứng viêm cơ tim hoặc viêm màng ngoài tim khá hiếm gặp, chủ yếu xảy ra ở thanh thiếu niên. Pfizer không báo cáo bất cứ ca viêm tim nào trong thử nghiệm lâm sàng ở trẻ từ 5 đến 11 tuổi.

Hơn 10 triệu trẻ em ở Canada và Mỹ đã được tiêm chủng. Giới chức nhận rất ít báo cáo về tình trạng này. Các phản ứng nhìn chung nhẹ nhàng và lành tính. Nguy cơ viêm cơ tim và viêm màng ngoài tim sau tiêm chủng thấp hơn so với mắc Covid-19.

Vaccine cũng an toàn với trẻ bị dị ứng thực phẩm. Trẻ có tiền sử dị ứng các loại thức ăn, thuốc uống, nọc côn trùng hoặc dị ứng thời tiết vẫn có thể tiêm chủng mà không đòi hỏi bất cứ biện pháp phòng ngừa đặc biệt nào.

Hôm 19/1, Cơ quan Khoa học Y tế (HSA) của Singapore cho biết không có phản ứng phụ nghiêm trọng nào liên quan tới vaccine Covid-19 trong chiến dịch tiêm chủng cho trẻ 5-11 tuổi tại nước này. Tính đến hết 31/12/2021, chỉ có 6 trường hợp có phản ứng phụ, chiếm tỷ lệ rất nhỏ 0,03% trong tổng số 20.327 liều vaccine đã được tiêm. HSA nhận được báo cáo về một số trường hợp trẻ có phản ứng phụ như phát ban, chóng mặt, sốt và khó thở, nhưng không nghiêm trọng.

Đối với trẻ trên 12 tuổi, HSA nhận được báo cáo về 1.170 trường hợp có phản ứng phụ (83 ca phản ứng nghiêm trọng), chiếm 0,18% trong tổng số 663.000 liều vaccine được tiêm.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cũng cho biết trẻ em từ 5 đến 11 tuổi tiêm vaccine Pfizer hiếm khi gặp phản ứng phụ nghiêm trọng. Tính đến ngày 19/12/2021, tức khoảng 6 tuần sau chiến dịch tiêm chủng cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi, CDC cho biết họ nhận được rất ít báo cáo về các vấn đề nghiêm trọng. Cơ quan đã đánh giá dữ liệu từ bác sĩ, cộng đồng, khảo sát cha mẹ hoặc người giám hộ của khoảng 43.000 trẻ ở độ tuổi này.

Các em bị đau tại vùng tiêm, mệt mỏi hoặc nhức đầu, đặc biệt sau liều thứ hai. Khoảng 13% bị sốt. Song các ca viêm cơ tim – tác dụng phụ sau tiêm vaccine Pfizer ở một số thanh thiếu niên và người lớn – vẫn rất hiếm ở trẻ nhỏ. CDC nhận được 11 báo cáo về tình trạng này từ bác sĩ và cộng đồng. Trong đó, 7 em đã bình phục, 4 em đang trong quá trình hồi phục, cơ quan cho biết. Theo CDC, tỷ lệ viêm cơ tim do vaccine cao nhất ở nam thanh thiếu niên, từ 12 đến 29 tuổi.

Liều lượng và hiệu quả vaccine cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi

Theo hướng dẫn từ hãng dược Pfizer, trẻ từ 5 đến 11 tuổi sử dụng vaccine với liều 10 microgam, bằng một phần ba so với người lớn và thanh thiếu niên. Liều thứ hai tiêm ít nhất 8 tuần sau liều đầu tiên.

Các nhà khoa học nhận định trẻ em vẫn có phản ứng miễn dịch mạnh mẽ dù liêm vaccine liều thấp. Trên thực tế, liều lượng này thậm chí phù hợp với cả người lớn, theo tiến sĩ Robert Frenck, chỉ đạo thử nghiệm vaccine tại Bệnh viện Nhi Cincinnati. Điều này tương đồng với nhận định trước đó, rằng lượng vaccine nhỏ cũng có thể tác dụng cao ở người nặng cân hơn.

Trước đó, ngày 23/10/2021, Pfizer công bố kết quả nghiên cứu cho thấy vaccine của hãng hiệu quả hơn 90% ở trẻ từ 5 đến 11 tuổi.

“Vaccine ngăn ngừa các ca Covid-19 có triệu chứng (ít nhất 7 ngày sau liều thứ hai) ở những tình nguyện viên chưa từng nhiễm virus, hiệu quả là 90,7%”, theo tài liệu đăng trên trang web của FDA.

Liều lượng vaccine dựa trên độ tuổi và hệ thống miễn dịch, không phụ thuộc vào cân nặng. Vì vậy, trẻ quá cân hoặc thấp còi hơn so với cân nặng trung bình vẫn có thể sử dụng vaccine bình thường.

Theo phân tích từ Nam Phi và Anh, vaccine Covid-19 vẫn hiệu quả bảo vệ trẻ em trước biến chủng Omicron. Các chuyên gia nhận định càng nhiều người được tiêm chủng, nguy cơ xuất hiện biến chủng mới càng thấp.

Bộ Y tế Việt Nam đã xây dựng kế hoạch tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ 5-11 tuổi, báo cáo Chính phủ chờ phê duyệt, song chưa rõ thời gian triển khai.

Hiện nay, cùng với mục tiêu “phủ” vaccine mũi hai cho người từ 18 tuổi trở lên, Việt Nam đang đẩy mạnh tiêm mũi 3 và hoàn thành tiêm cho người 12-17 tuổi. Tính đến ngày 10/1, khoảng 13,9 triệu liều vaccine Covid-19 đã được tiêm cho trẻ 12-17 tuổi cả nước, trong đó có 7,9 triệu mũi một và 5,9 triệu mũi hai.

Thục Linh (Theo Parents, CDC, CNBC)