Xuyên ngưu tất

Ngưu tất dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách bản kinh là rễ phơi hay sấy khô của nhiều loài Ngưu tất thường gặp là Hoài ngưu tất, Ma ngưu tất và Xuyên ngưu tất.

Tác dụng dược lý:

Theo Y học cổ truyền:

Thuốc có tác dụng hoạt huyết khu ứ, bổ gan thận cường gân cốt, lợi niệu thông lâm, làm sứ dược dẫn huyết và hỏa xuống phần dưới cơ thể. Chủ trị các chứng: rối loạn kinh nguyệt, đau kinh, tắt kinh, đau bụng sau sinh, đau do chấn thương, lưng gối nhức mõi, huyết niệu, tiểu tiện đau buốt, đau lợi răng, miệng lưỡi lỡ, đau đầu chóng mặt, đẻ khó.

Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:

Thuốc có tác dụng đẩy quá trình tổng hợp protein. Dịch chiết Cồn ngưu tất có tác dụng ức chế tim ếch cô lập, làm giãn mạch hạ áp, hưng phấn tử cung có thai hoặc không có thai. Thuốc còn có tác dụng lợi tiểu, làm hạ đường huyết, cải thiện chức năng gan, hạ cholesterol máu.

Ứng dụng lâm sàng:

Trị bệnh phụ khoa rối loạn kinh nguyệt, đau kinh, kinh bế, đau bụng sau sanh. Dùng bài:

Xuyên ngưu tất 20g, sắc uống lấy nước uống với rượu trị kinh bế, kinh không thông.
Ngưu tất, đương qui, Xích thược, Đào nhân, Diên hồ sách, Đơn bì đều 12g, Quế tâm, Mộc hương đều 6g, tán bột mịn, mỗi lần uống 10g, ngày 2-3 lần với rượu ấm trị hết kinh bụng đau.

Trị chứng tê thấp khớp đau, dùng Ngưu tất 12g, Thương truật 12g, Hoàng bá 8g, tán bột mịn trộn đều mỗi lần uống 10g, ngày 3 lần với nước gừng.
Phòng trị chứng bạch hầu: Ngưu tất 7 phần, Cam thảo 3 phần sắc uống thay cho nước trà hằng ngày.
Trị tử cung xuất huyết cơ năng: Dùng Xuyên ngưu tất mỗi ngày 30-45g sắc uống trị 23 ca, uống liên tục 2-4 ngày hết xuất huyết.