Ngô Thù Du (Fructus Evodiae Rutaecarpae)

Ngô thù du còn gọi là Ngô thù, Thù du, Ngô wu là quả chín phơi khô của cây Ngô thù du có tên thực vật là Evodia rutaecarpa (Juss). Benth thuộc họ cam quýt. Còn có loại Ngô thù khác cũng dùng quả chín làm thuốc như Thạch hổ và loại Sơ mao Ngô thù du.Loại cây này mọc nhiều tỉnh của Trung Quốc như Quý Châu, Quảng Tây, Vân Nam…Ở nước ta, cây thuốc được phát hiện ở tỉnh Hà Giang có tên Xà Lạp hay Ngô Thù, nhân dân thường dùng trị nóng sốt, đau bụng.

Tác dụng dược lý.

1.Theo y học cổ truyền.

Thuốc có tác dụng: Tán hàn hành khí, táo thấp chỉ thống, nôn, ợ chua, hàn thấp tiết tả, kiết ly, khẩu sang, cao huyết áp.

1.Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại.

– Ngô Thù với tinh dầu thơm có tác dụng kiện vị trừ phong và ức chế các loại lên men không bình thường ở ruột, có tác dụng cầm nôn, cùng dùng với Sinh khương có tác dụng mạnh hơn.

– Ngô thù có tác dụng giảm đau.

– Tác dụng hạ huyết áp.

– tác dụng đối với cơ trơn.

– Tác dụng kháng khuẩn.

– Tác dụng điều hòa nhiệt.

– Độc tính của thuốc: Liều cao Ngô thù du có tác dụng kích thích trung ương thần kinh gây rối loạn thị giác và hoang tưởng. Độc tính của exoxine là thấp, dùng thuốc chích tĩnh mạch chuột LD50 là 135g/kg.

Ứng dụng lâm sàng.

Trị nôn do vị hàn khí nghịch.
Trị các chứng đau do hàn như đau đầu, đau bụng, đau cước khí…
Trị loét miệng.
Tăng cường tiêu hóa.
Bìu đái chảy nước ngứa ngáy.
Trị nhức răng
Trị chàm (thấp chẩn).

Liều dùng và chú ý:

– Liều thường dùng cho thuốc uống: 1.5 – 5g. Dùng ngoài theo yêu cầu.

– Chú ý: Ngô thù rất táo dễ hao khí đọng hỏa, sinh mụn nhọt mờ mắt, không nên dùng lâu, dùng nhiều. Thận trọng lúc dùng cho bệnh nhân âm hư nội nhiệt.