Khương hoạt (Rhizoma et radix Notopterygii)
Khương hoạt dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách bản kinh, là phần rễ và thân rễ (phần dưới đất) của cây khương hoạt thuộc họ Hoa tán (Umbelliferae).
Thành phần chủ yếu: angelical
Tác dụng dược lý
Theo Y học cổ truyền:
Giải biểu tán hàn, khu phong thắng thấp chỉ thống. Chủ trị các chứng: ngoại cảm phong hàn hoặc kiêm thấp, mình đầu đâu, chứng phong hàn thấp tý.
- Trích đoạn Y văn cổ: sách Dược tính bản thảo: “ trị tặc phong, mất tiếng không nói được, chứng huyết lại ngứa, chân tay khó cử động, mồm mặt méo xệt, đau nhứt toàn thân”. Sách nhật hoa tử bản thảo: “Trị tất cả các chứng phong kiêm khí, chân tay co giật…chân tay teo liệt, đầu váng mắt đỏ đau, ngũ lao khí thương, các khớp đau nhức, thông lợi ngũ tạng”. Sách Trân châu nang: “chủ thái dương kinh đầu thống, trừ các chứng đau khớp, ôn đởm”.
Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:
- Dịch chích của thuốc có tác dụng giảm đau và hạ sốt.
- Thuốc có tác dụng ức chế nấm ngoài da.
- Dầu bay hơi Khương hoạt có tác dụng tăng lượng máu nuôi dưỡng cơ tim. Phần hòa tan trong nước của khương hoạt có tác dụng điều hòa rối loạn nhịp tim trên thực nghiệm.
Ứng dụng lâm sàng
- Trị cảm mạo phong hàn đầu mình đau không ra mồ hôi, mạch phù khẩn, tác dụng tán phong mạnh hơn Phòng phong.
Bài thuốc: Cứu vị khương hoạt thang gồm Khương hoạt 6g, Phòng phong 6g, Bạch chỉ 4g, Sinh địa 4g, Thương truật 6g, Hoàng cầm 4g, Tế tân 2g, Cam thảo 4g, Xuyên khung 4g, sắc nước uống.
- Trị phong thấp chủ yếu là hàn thấp cơ khớp lưng vai đau.
Bài thuốc: Khương hoạt thắng thấp than gồm Khương hoạt, Độc hoạt, Phòng phong, Cảo bản mỗi thứ 8g, mãn kinh tử 12g, Xuyên khung 4g, Cam thảo 4g, sắc nước uống trị đau khớp vai cấp có kết quả.
Bài thuốc: Khương hoạt 12g, Kê huyết đằng 16g, Tần giao 20g, Uy linh tiên 12g, Đương qui 12g, sắc nước uống trị thấp khớp cấp.
- Kinh nghiệm dùng trị một số bệnh khác:
- Chữa phụ nữ có thai bị phù thũng:
Khương hoạt, La bạc tử, hai vị sao thơm tán nhỏ, mỗ lần uống 6-8g, uống 3 ngày, ngày thứ nhất 1 lần, ngày thứ ba 3 lần.
- Chữa câm, nói ngọng, chân tay co quắp, tê dại mất tiếng:
Khương hoạt tán nhỏ mỗi lần cho uống 8-12g, dùng rượu chiêu thuốc.
Liều dùng và chú ý: 4-12g.
Do Khương hoạt có tác dụng phát hãn giải nhiệt mạnh, còn Độc hoạt tác dụng trừ thấp mạnh nên hai loại thuốc hay dùng phối hợp chữa chứng phong thấp. Đối với chứng phong thấp do huyết hư không nên dùng Khương hoạt.
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHACO
Trụ sở: QL40B- Thôn 1, Xã Tiên Thọ, Huyện Tiên Phước, Tỉnh Quảng Nam
Điện thoại: (0235) 3 555 666 – (0235) 3 555 777- (0235) 3 555 888
Email: duocphaco@gmail.com
Website liên kết:
https://namlimxanhtienphuoc.net/
